شیفتگان معنویت

فريتيوف شوان

 

هو

121

شیفتگان معنویت (شرح حال تعدادی از مستشرقین) – گردآورنده : مهرداد مصوری

شرق و شرق شناسی در این چند قرن اخیر از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و هست، در این زمینه آنچه بسیاری از اندیشمندان غرب را به سوی جهان شرق کشانده است و آنان را جذب خود نموده حقیقت و روح ادیان شرقی،علی الخصوص در اسلام می باشد که "تصوف" نامیده میشود، و اگرچه حقیقت و باطن تمام ادیان الهی تصوف است لیکن در عالم اسلام این نام و روش معرفتی بیشتر به تصوف شناخته میشود.

همانگونه که شرق شناسی موضوعی بسیار وسیع است و مستشرقین در امواج بلند این دریا بسیار غوطه خورده و با تتبع و بررسی زوایای مختلفی از آن را به جهان غرب شناسانده اند و شاید تا به امروز صدها هزار کتاب ومقاله در این چند قرن در این رابطه نوشته شده باشد لیکن هنوز جای بسیاری برای هرچه بیشتر روشن نمودن غربیان با فرهنگ و روح عظیم اسلام که در تصوف متجلی است وجود دارد و از همین بابت نیاز است که غربیان بیشتر بدین موضوع توجه نموده و برای دریافت بالاترین و بهترین تعالیم بشری که بتواند در هر زمینه راهگشا و عقده گشای گره ها و عقده های بشری باشد و در این جهان پر از جنگ و آشوب و فتنه و تبعیض و تطاول و چپاول و .... صلح و دوستی و رأفت و محبت و انسانیت را به معنای اتمّ آن به بشر امروزی اهداء نماید و رهنمون شود "تصوف اسلامی" را باید بیشتر و پیشتر از گذشته مورد توجه قرار دهد تا بتواند از این دارالشفای بزرگ الهی آلام و دردهای نهفته و بیرونی بشر امروز و آینده را مداوا نماید و این نه تنها منحصر به غرب بلکه با آنچه در جهان شرق در حال وقوع است ما شرقیان بیشتر بدان محتاج و نیازمندیم.

در این راستا و تحقیق و بررسی جهان شرق و تصوف اسلامی عده ای از مستشرقین وجود دارند که از جایگاه و ارزشمندی ویژه ای برخوردارند و نه تنها در بین مستشرقین جزو نوادر محسوب میشوند بلکه خود آنها با درک و شناخت باطنی شرق و تصوف پس از گذار از آموزه های نظری و کلاسیک و دانشگاهی و رسیدن به عمق و معنای آن از مسیر تصوف عملی توانسته اند خود جذب و فانی در مفاهیم شرق و تصوف گردیده و به نماینده و معرفي از فرهنگ غنی شرق و تصوف مبدل شوند که امثال "فریتیوف شوان" و " رنه گنون" از این دسته اند و هم در سطحی دیگر از آنان که آنها نیز بسیار جهت شناساندن شرق و تصوف زحمت و سعی و تلاس بی نظیری انجام داده اند همچون " پرفسور هنری کربن" و " آنه ماری شیمل" و "هلموت ریتر" و ... که البته در وادی شرق و شرق شناسی مسلماً کسانی که بخواهند با موضوع و پژوهندگان برجسته آن آشنا شوند حتما می بایست به آثار بسیار گرانسنگ و ارزشمند دو اندیشمند و متفکر برجسته عصر حاضر در جهان و ایران توجه نمایند "پرفسور سید حسین نصر" و "پرفسور داریوش شایگان" که هم شرق و مستشرقین و هم آموزه های تصوف از نگاه آنان در آثارشان فراوان به چشم میخورد.

از آنچه در نوشتار فوق در مورد شرق و مستشرقین آمد در ذیل به شرح حال مختصری از این دلبستگان و شیفتگان دانش معنویت و علم اعلاء که همانا "تصوف" است می پردازم و امیدوارم که در آینده تحت عنوان کتابی این بیوگرافی یا شرح حال ها به صورت کاملتر به چاپ برسد تا برای کسانی که می خواهند با نگاه غربیان به میراث معنوی و باطنی تمام ادیان بالاخص اسلام آشنا گردند مفید فایده واقع شود.

وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمین

                                     مهرداد مصوری

اردیبهشت 1388